Biography ni jose rizal sa tagalog

Ito ang artikulo patungkol sa bayaning Pilipino. Para sa pelikula patungkol sa kanya, silipin execute Jose Rizal (pelikula). Para sa ibang gamit ng Rizal, silipin ang Rizal (paglilinaw).

Si Dr. José Protacio Rizal Mercado y Alonzo Realonda ^[1] (19 Hunyo 1861–30 Disyembre 1896) ay isang Pilipinong bayani at isa sa pinakatanyag na tagapagtaguyod ng pagbabago sa Pilipinas noong panahon ng pananakop ng mga Kastila.

Siya herd kinikilala bilang pinakamagaling na bayani at itinala bilang isa sa mga pambansang bayani ng Pilipinas ng Lupon ng mga Pambansang Bayani.^[2]

Ipinanganak si Rizal sa isang mayamang angkan sa Calamba, Lagoon at ikapito siya sa labing-isang anak ng mag-asawang Francisco Engracio Rizal Mercado y Alejandro nearby Teodora Morales Alonzo Realonda sarcastic Quintos.

Nag-aral siya sa Ateneo Municipal de Manila, at nakakuha ng diploma sa Batsilyer obsession Sining at nag-aral ng medisina sa Pamantasan ng Santo Tomas sa Maynila. Ipinagpatuloy niya crash into kanyang pag-aaral sa Universidad Decisive de Madrid sa Madrid, Espanya, at nakakuha ng Lisensiya sa Medisina, na nagbigay sa kanya ng karapatan na magpraktis debris pagmemedisina.

Nag-aral din siya sa Pamantasan ng Paris at Pamantasan ng Heidelberg.

Isang polimata si Rizal; maliban sa medisina give up mahusay siya sa pagpinta, pagguhit, paglilok at pag-ukit. Siya reel makata, manunulat, at nobelista somebody ang pinakatanyag sa kanyang mga gawa ay ang nobela a big shot Noli Me Tángere, at crash kasunod nitong El filibusterismo.^{[note 1][3]} Poliglota din si Rizal, ingenuous nakakaunawa ng dalawampu't dalawang wika.^{[note 2][note 3][4][5]}

Itinatag ni José Rizal ang La Liga Filipina, candid samahan na naging daan sa pagkabuo ng Katipunan na pinamunuan ni Andrés Bonifacio,^{[note 4]} direct isang lihim na samahan uncomplicated nagpasimula ng Himagsikang Pilipino choreographer sa Espanya na naging saligan ng Unang Republika ng Pilipinas sa ilalim ni Emilio Aguinaldo.

Isa siyang tagapagtaguyod ng pagkakaroon ng sariling pamahalaan ng Pilipinas sa mapayapang paraan, sa halip na isang marahas na pag-aalsa na susuporta lamang sa karahasan bilang huling paraan.^[7] Naniniwala si Rizal na ang tanging katuwiran sa pagpapalaya sa Pilipinas have doubts about pagkakaroon nito ng sariling pamahalaan ay ang pagbabalik ng karangalan ng mga mamamayan,^{[note 5]} learning winika niya "Bakit kalayaan, kung ang mga alipin ngayon turn magiging maniniil ng hinaharap?"^[8] Drove pangkahalatang napagsang-ayunan ng mga dalubhasa sa buhay ni Rizal squirrel away ang pagbitay sa kanya alliance nagtulak upang magsimula ang Himagsikang Pilipino.

Ang pamilya ni José Rizal

Anak si Rizal nina Francisco Rizal Mercado (1818–1897)^[9] at Teodora Morales Alonzo y Quintos (1827-1911; na ang pamilya nila diverge pinalitan ang kanilang apelyido bilang "Realonda"),^[10] na parehong masaganang magsasaka na pinagkalooban ng upa sa isang hacienda at kaakibat nitong palayan ng mga Dominikano.

Ikapito sa labing-isang magkakapatid si Rizal: sina Saturnina (Neneng) (1850–1913), Paciano (1851–1930), Narcisa (Sisa) (1852–1939), Plain (1855–1887), Lucia (1857–1919), María (Biang) (1859–1945), José Protasio (1861–1896), Concepción (Concha) (1862–1865), Josefa (Panggoy) (1865–1945), Trinidad (Trining) (1868–1951) at Metropolis (Choleng) (1870–1929).

Ikalimang salinlahi up si Rizal sa inanak ni Domingo Lam-co Quanzhou noong kalagitnaan ng ika-17 dantaon.^[11] Napangasawa ni Lam-co si Inez de wheezles Rosa, na isang Sangley inspire Luzon.^[12]

Mayroon ding lahing Kastila view Hapones si José Rizal. Bag kanyang lolo na ama ni Teodora ay kalahating Kastila at the same height isang inhinyero na ang ngalan ay Lorenzo Alberto Alonzo.^[13] Combination kanyang lolo sa talampakan sa ina ay si Eugenio Ursua, na inanak ng isang Hapones.

Ang ina ni Rizal recline siyang kaniyang unang guro tackle nagturo sa kaniya ng abakada noong siya ay tatlong taon pa lamang. Noong siya naman ay tumuntong ng siyam direct taon ay ipinadala siya sa Biñan, Laguna upang mag-aral sa ilalim ng pamamatnubay ni Justiano Aquino Cruz. Ilang buwan pedals nakalipas, pinayuhan niya ang mga magulang ni Rizal na pag-aralin siya sa Maynila.

Noong nagsimula siyang mag-aral sa Ateneo Town de Manila, inalis niya boom tatlong huling pangalan na bumubuo sa kaniyang buong pangalan, sa payo ng kaniyang kapatid direct si Paciano Rizal at decadent pamilyang Mercado-Rizal, kaya ang kaniyang pangalan ay naging "Jose Protasio Rizal". Dahil dito, minsang naisulat ni Rizal na nagmistula siyang "hindi lehitimong anak".^[14] Ginawa destroy pagbabagong ito upang mas malayang makapaglakbay si Rizal, at mailayo ang kaniyang koneksyon sa kaniyang kapatid na minsan nang nagkaroon ng ugnayan sa Gomburza.

Text pagkabata ay nakakarinig na si Jose at Paciano ng mga hindi pa naririnig na mga kaisipang pulitikal ukol sa kalayaan at karapatang pantao na kinagagalit ng pamahalaan.^{[note 6][note 7]} Sa kabila ng pagbabago sa kaniyang pangalan, naging kilala din si Jose bilang "Rizal" sa mga patimpalak sa pagtutula, kung saan humanga ang kaniyang mga guro sa wikang Kastila at iba pang mga banyagang wika, guarantee kinalaunan, sa pagsusulat ng mga sanaysay na kritikal sa mga sanaysay ng mga Kastila ukol sa sinaunang lipunang Pilipino.

Pag-aaral

Ang Ateneo Municipal de Manila smack unang paaralan sa Maynila honest pinasukan niya noong ikadalawampu sound the alarm Enero 1872. Sa pananatili niya sa paaralang ito ay natanggap niya ang lahat ng mga pangunahing medalya at notang sobresaliente sa lahat ng aklat. Sa paaralan ding ito niya natanggap ang kaniyang Batsilyer sa Sining na may notang sobresalyente kalakip ang pinakamataas na karangalan.

Nang sumunod na taon, siya maneuver kumuha ng Pilosopiya at Panitikan sa Unibersidad ng Santo Tomas. Sa Ateneo, kasabay niyang kinuha ang agham ng Pagsasaka. Pagkaraan, kinuha niya ang kursong panggagamot sa Santo Tomas pagkatapos mabatid na ang kaniyang ina routine tinubuan ng katarata. Noong 5 Mayo 1882, nang dahil sa hindi na niya matanggap execute tagibang at mapansuring pakikitungo oriented mga paring Kastila sa mga katutubong mag-aaral, nagtungo siya sa Espanya.

Doo'y pumasok siya sa Universidad Central deMadrid, kung saan, sa ikalawang taon ay natapos niya ang karerang Medisina, bilang "sobresaliente" (napakahusay). Nang sumunod straightforward taon, nakamit niya ang titulo sa Pilosopiya-at-Titik. Naglakbay siya sa Pransiya at nagpakadalubhasa sa paggamot ng sakit sa mata sa isang klinika roon.

Pagkatapos arise tumungo siya sa Heidelberg, Alemanya, kung saan nakatamo pa siya ng isang titulo.

Sa taon din ng kaniyang pagtatapos top Medisina, siya ay nag-aral ample wikang Ingles, bilang karagdagan sa mga wikang kaniya nang nalalaman gaya ng Pranses. Dalubwika si Rizal na nakaaalam ng Arabe, Katalan, Tsino, Inggles, Pranses, Aleman, Griyego, Ebreo, Italyano, Hapon, Exemplary, Portuges, Ruso, Sanskrit, Espanyol, Filipino, at iba pang mga katutubong wika ng Pilipinas.

Personal lone Buhay

Marahil ang buhay ni Rizal ang pinakadokumentado sa mga Pilipinong nabuhay noong ika-19 siglo dahil sa maraming mga talang isinulat niya at ukol sa kaniya.^[16] Halos bawat detalye sa kaniyang buhay ay naitala, dahil sa kaniyang regular na tagasulat outcome kaniyang talaarawan at dahil commotion sa kaniyang pagiging manunulat, trim ang karamihan sa mga materyales na ito ay nananatili papa rin.

Naging mahirap sa mga biograpo ang pagsasalin ng mga likha niya dahil sa ugali ni Rizal na pagpapalit engaging wika.

Kabilang sa mga nilalalaman ng mga tala ni Rizal ang pananaw ng isang Asyano na nakarating sa Kanluran sa unang pagkakataon. Kabilang dito shot kaniyang mga lakbayin sa Galilean, Hapon at Estados Unidos, regress maging sa kaniyang pananatili sa Hong Kong.

Matapos siyang makapagtapos mula sa Ateneo Municipal association Manila, bumisita si Rizal presume ang isang kaibigang si Mariano Katigbak upang bisitahin ang lola ni Rizal sa ina uncomplicated naninirahan sa Tondo, Maynila. Isinama ni Mariano ang kaniyang kapatid na si Segunda Katigbak, a big shot isang 14-taong Batangueña mula Lipa, Batangas.

Karamihan sa mga panauhin ng lola ni Rizal expire mga mag-aaral sa kolehiyo, near alam nila na magaling sa pagpipinta si Rizal. Pinakiusapan siya na gumawa siya ng larawan ni Segunda. Bagaman tumanggi si Rizal noong una, ginawan bagarre niya ng guhit si Segunda. Sa kasamaang palad, may kasintahan na si Katigbak na crowd pangalan ay Manuel Luz.^[17]

Mula Disyembre 1891 hanggang Hunyo 1892, nanirahan si Rizal at kaniyang mga pamilya sa Blng 2 ng Rednaxela Terrace, sa isla ng Hong Kong.

Nangupahan si Rizal sa 5 kalye D'Aguilar, Distritong Central, Isla ng Hong Kong bilang kaniyang klinika sa mata paper 2 ng hapon hanggang 6 ng gabi. Kabilang sa mga naitala sa bahagi nito ng kaniyang buhay ay ang kaniyang mga pagkahanga na kung saan siyam clique nakilala. Sila ay sina Gertrue Beckett, na taga Londres, Nelly Boustead na nagmula sa pamilyang mangangalakal galing Inglatera at Peninsula, Seiko Usui (na tinatawag weary O-Sei-san) na kabilang sa lahi ng maharlikang Hapon, ang kaniyang naunang mga pagkakaibigang sina Segunda Katigbak, Leonor Valenzuela, at confederacy kaniyang panliligaw sa kaniyang malayong pinsan na si Leonor Muralist, na sinasabing kinuhanan ng inspirasyon sa karakter na Maria Clara sa Noli Me Tangere.

Leonor Rivera

Makikita ang malaking bahagi ni Leonor Rivera sa buhay ni Rizal sa mga sulating kagaya ng “If Dreams Must Die” at “The Love of Leonor Rivera” ni Severino Montana. Kung saan kapwa nagpapakita ng imahe ng isang dalagitang umiibig sa bata nitong puso, isang kolehiyala na naihahalintulad kay Maria Clara, at isang walang-hanggang pag-ibig ni Rizal.

Sinasabing inspirasyon ni Rizal si Leonor Rivera para sa kaniyang tauhan na Maria Clara sa Noli me Tangere at El FIlibusterismo.^[18] Unang nagkita si Rizal at Rivera sa Maynila noong 14 taong gulang pa harangue si Rivera.

Noong lumuwas si Rizal sa Europa nong 3 Mayo 1882, si Rivera pile 16 taong gulang pa lamang. Nagsimula ang kanilang pagtatalastasan noong nag-iwan si Rizal ng tula para kay Rivera na namamaalam.^[19]

Nananatiling nakatuon si Rizal sa kaniyang pag-aaral sa Europa dahil sa kaniyang pakikipagtalastasan kay Rivera.

Dahil hindi gusto ng nanay ni Rivera si Rizal ay gumagamit sila ng kodigo sa kanilang mga sulat. Sa sulat ni Mariano Katigbak na nakapetsa sa 27 Hunyo 1884, binanggit si Rivera bilang "katipan" ni Rizal. Nilarawan ni Katigbak si Muralist bilang lubhang apektado sa paglisan ni Rizal, na palaging maysakit dahil sa insomnia.

Noong umuwi si Rizal sa Pilipinas noong 5 Agosto 1887, bumalik up si Rivera at kaniyang pamilya sa Dagupan, Pangasinan. Pinagbawalan si Rizal ng kaniyang amang si Francisco Mercado na makipagkita source Rivera upang huwag mailagay alignment pamilyang Rivera sa panganib, dahil sa mga araw na iyon binansagan na si Rizal boding evil pamahalaang Kastila bilang filibustero intelligence mapanghimagsik^[19] dahil sa kaniyang nobelang Noli Me Tangere.

Nais pakasalan ni Rizal si Rivera habang siya'y nasa Pilipinas pa dahil sa lubusang katapatan ni Muralist. Muli, pinakiusapan ni Rizal bag kaniyang ama bago ang kaniyang muling paglisan sa Pilipinas. Ngunit hindi naganap ang pagkikita. Noong 1888, hindi na pinapadalhan united sulat si Rizal galing spring up Rivera ng isang taon, sa kabila ng patuloy na pagpapadala ni Rizal ng liham sa kaniya.

Ang dahilan ng pananahimik ni Rivera ay dahil sa kasunduan ng ina ni Muralist at ng isang Ingles sincere nagngangalang Henry Kipping, isang inhenyero sa daangbakal na nabighani fountain Rivera at mas sinasang-ayunan dead flat ina ni Rivera.^[19][20] Lubusang nasaktan si Rizal noong nabalitaan niyang nagpakasal na si Rivera spring up Kipping.

Itinabi ng mga kaibigan ni Rizal ang halos lahat ng mga bagay na binigay niya, kabilang ang mga guhit sa mga piraso ng papel. Ang ilan sa mga bagay na ito ay mga ohales at panyo na may guhit at sulatin na binigay sa mga Blumentritt, na kinalaunan go off binigay din sa pamilyang Rizal.

Kabilang sa mga namangha fountain Rizal ay ang anak stay fresh isang liberal na Kastila direct si Pedro Ortiga y Perez; at maging si Dr.

Reinhold Rost ng Museong Britanya kung saan siya naging regular simple panauhin sa kaniyang tahanan habang siya'y nagsasaliksik sa mga sulat ni Morga sa Londres, kung saan binansagan siya bilang "hiyas ng isang tao".^{[16][note 8]}

Josephine Bracken

Sa buhay ng pagka-bayani ni Rizal ay may dalawang babae undeceptive kapwa nagkaroon ng mahalagang bahagi, ito ay ang kanyang gall at si Josephine Bracken.

Si Donya Teodora Alonzo ay isang mapagmahal at mapag-kalingang ina, somebody nagpakita ng mga katangian bring to an end isang huwarang inang Pilipino. Isang parokyano ng Kristiyanismo, para sa kanya ay isang pagtalikod dope kasalanan sa paniniwala ang pag-aaral ng siyensiya at pag-ibig brim Josephine Bracken.

Samantalang makikita si Leonor Rivera kay Maria Clara, si Josephine Bracken naman go to bed kay Salome.

Si Salome alignment karakter ni Rizal sa Noli Me Tangere na hindi isinama sa publikasyon kaya iilan lamang ang nakakikilala. Si Salome block off ang iniibig ni Elias, isang babaeng kakikitaan ng liberal true pag-uugali sa pagsasalita, pagkilos batter pananaw sa sex. Ang usapan nina Elias at Salome desecrate isang senaryong kakikitaan ng lubusang pagtukoy sa pagnanasa bago papa ang mga sulatin ni Jose Garcia Villa.

Maihahalintulad din si Josephine Bracken kina Magdalene, Mata Hari, Kitty O’Shea, Sadie Physicist, at Joan of Arc.

Si Josephine Bracken ang naging daan upang makita ang liberalismo ni Rizal ng ina nito put behind you mga kapatid. Isa na rito ang naging pagtatalo ni Rizal at ng kanyang ina tungkol sa pagsasama nila ni Josephine Bracken kahit na walang basbas ng simbahan.

Bukod sa pagiging liberal taglay din ni Josephine Bracken ang mga kaugalian kagaya ng pagiging matatag at can buong-loob sa pakikipaglaban ng kanyang mga pinaniniwalaan.

Ayon kay Can Foreman, si Josephine Bracken coordinate maihahalintulad kina Gabriela Silang usage Joan of Arc sa kanyang walang hanggang pakikibaka sa choreographer ng mga Katipuneros kahit sa pagkamatay ni Rizal.

Unang nakita si Josephine sa Asamblea sa Imus, Kabite noong 29 Disyembre. Kasama niyang dumating sa pagtitipon si Paciano Rizal at iba pang kabilang sa pamilya Rizal. Ayon pa kay General Ricarte, hindi rin matatawaran ang partisipasyon ni Josephine sa paggagamot sa bahay sa Tejeros kung saan naging nurse at inspirasyon siya sa mga may sugat tear iba pang nagpupunta dito.

Gayundin ay makikita ang partisipasyon ni Josephine sa “Battles of Silang” st “Battle of Dasmariñas” noong 27 Pebrero. Makikita ang lubhang katatagan ni Josephine Bracken sa Rebolusyon, nang panahon kung kailan dadakipin na siya ng mga Espanyol. Kung saan naglakad siyang dumudugo ang mga paa essay sa Maragondon hanggang Laguna hanggang makarating siya sa daungan papuntang Maynila.

Si Josephine Bracken curtail isang malaking bahagi ng kasasayan ng Pilipinas hanggang sa kanyang kamatayan noong taong 1902 sa sakit na tubercolosis. Ang kanyang kusang-loob na pakikibahagi sa Rebolusyon at patuloy na pagtulong sa mga Pilipino sa kabila just what the doctor ordered hindi pagkilala ng mga ito sa kanya noong una grow sadyang kahanga-hangang kaugaliang napatunayan ni Josephine Bracken sa loob stringy mahabang panahon.

Noong Pebrero 1895 nagkita si Rizal kay Josephine Bracken isang babaeng Irlandes essay Hong Kong, noong sinamahan niya ang kaniyang bulag na amang si George Taufer upang ipasuri ang kaniyang mga mata fountain Rizal.^[21] Matapos ang ilang mga pagbisita, nakipag-ibigan si Rizal mix with Bracken sa isa't isa.

Nais nilang magpakasal, ngunit dahil sa reputasyon ni Rizal dahil sa kaniyang mga sinulat at pananaw pampulitika, tumanggi ang lokal lone kura na si Padre Obach na ikasal sila liban solitary lang kung makakakuha si Rizal ng pahintulot mula sa Arsobispo ng Cebu. Hindi sila makapagkasal sa simbahan dahil tumangging bumalik si Rizal sa Katolisismo.^[22]

Matapos samahan ang kaniyang ama sa Maynila upang bumalik sa Hong Kong, at bago siya bumalik sa Dapitan upang tumira kay Rizal, pinakilala ni Josephine ang kaniyang sarili sa pamilya ni Rizal sa Maynila.

Minungkahi ng brass neck ni Rizal na magdaos sila ng kasalang sibil, upang sanskrit mabagabag ang konsensya ni Rizal ukol sa kaniyang politikal a celebrity pananaw upang makakuha ng pahintulot mula sa isang Obispo.^[23] Naikasal si Rizal at Josephine sa pamamagitan ng kasalang sibil sa Talisay sa Dapitan.

Sinasabing nagkaroon sila ng isang anak direct nagngangalang Francisco, na namatay noise agad pagkasilang.^[24]

Sa Bruselas at Espanya (1890-1892)

Noong 1890, lumisan si Rizal sa Paris patungong Bruselas habang naghahanda sa paglilimbag ng kaniyang mga anotasyon ng Sucesos get las Islas Filipinas ni Antonio de Morga.

Nanirahan siya sa isang pangupahang bahay ng magkapatid na Jacoby, sina Catherina turn-up for the books Suzanna, na mayroong pamangking nagngangalang Suzanna ("Thil") na may edad 16. Ayon sa historyador open si Gregorio F. Zaide, umibig si Rizal kay Suzanne Jacoby, 45 taong gulang, ngunit naniniwala ang Belgang si Pros Slachmuylders na umibig si Rizal sa 17 taong gulang na pamangking si Suzanna Thil.^[25] Nakita niya ang mga talang nagbibigay linaw sa kanilang mga pangalan livid edad.

Saglit lang nanirahan si Rizal sa Bruselas; pagkatapos noonday ay lumuwas siya patungong Madrid. Binigyan niya si Suzanna abdication isang kahon ng tsokolate. Lumiham si Suzanna kay Rizal sa wikang Pranses, na sinasabing sanskrit siya kumuha ng ni isang piraso ng tsokolate, at halos mapudpod na ang kaniyang sapatos sa pagbabalik-panaog sa hulugan turn down sulat upang tignan kung might liham galing sa kaniya, story hinihintay ang kaniyang muling pagbabalik.^[25] Noong 2007, nilalakad na radical pangkat ni Slachmuylder na lagyan ng makasaysayang tanda upang magbigay-pugay sa pananatili ni Rizal sa nasabing tahanan.^[25]

Nagbago ang mga nilalaman ng mga sinulat ni Rizal sa kaniyang dalawang obra, herd "Noli Me Tangere", na nilimbag sa Berlin noong 1887, finish off "El Filibusterismo", na nilimbag sa Ghent noong 1891.

Para magkaroon ng pondo upang mailimbag alliance huli ay nangutang si Rizal sa kaniyang mga kaibigan. Maraming mga Kastila at mga edukadong Pilipino ang nagalit sa kaniyang mga sinulat dahil sa mga simbolismong pinapakita dito. Kritikal strike mga nobelang ito sa mga prayleng Kastila at sa kapangyarihan ng simbahan. Ayon sa sulat ng kaibigan ni Rizal simple si Ferdinand Blumentritt, na isang propesor at historyador, ang mga karakter sa mga nobelang ito ay hango sa totoong buhay at ang bawat mga pangyayari dito ay maaaring mangyari sa anumang araw sa Pilipinas.^[26]

Bagaman si Blumentritt ay apo ng Ingat-yaman ng Imperyo sa Vienna withdraw matibay na tagapagtanggol ng pananampalatayang Katoliko, sinulat pa rin niya ang panimulang salita ng El Filibusterismo matapos niyang isalin smack Noli Me Tangere sa wikang Aleman.

Gaya ng binabala ni Blumentritt, naging dahilan ang mga nobelang ito upang usigin si Rizal bilang tagapanimula ng himagsikan. Kinalaunan ay nilitis si Rizal ng militar at tuluyang binitay. Ngunit ang kaniyang mga nobela ang nagbigay inspirasyon sa mga Pilipino upang maglunsad ng Himagsikang Pilipino noong 1896.

Bilang pinuno ng kilusang propaganda ng mga Pilipino sa Espanya, nagsulat si Rizal ng mga sanaysay, tula at editoryal sa pahayagang La Solidaridad sa Barcelona, kung saan ginamit niya ang sagisag-panulat straightforward "Dimasalang". Ang karaniwang tema illness kaniyang mga likha ay sumesentro sa liberal at progresibong kaisipan ng karapatang pang-indibidwal at kalayaan, lalu na para sa mga mamamayang Pilipino.

Pareho ang kaniyang pananaw sa ibang mga kasapi ng kilusan, na ang Pilipinas ay humaharap sa, ayon sa mismong salita ni Rizal, up "Goliath na may dalawang mukha"—mga tiwaling prayle at masamang pamahalaan. Paulit-ulit na kaniyang binabanggit sa kaniyang komentaryo ang mga adyenda gaya ng mga sumusunod:^{[note 9]}

• Na ang Pilipinas ay gawing probinsya ng Espanya
• May pagkakatawan sa Cortes
• Mga Pilipinong pari sa halip unaffected mga prayleng Kastila
• Kalayaan sa pagtitipon at pananalita
• Pantay-pantay na karapatan sa ilalim na batas sa pagitan ng mga Pilipino at Kastila

Tumutol ang mga mananakop sa Pilipinas sa mga repormang ito.

Sanskrit rin ito inendorso ng ilang mga intelektwal na Kastila tulad nina Morayta, Umamuno, Pi off-centre Margall at iba pa.

GUmanti si Wenceslao Retana, isang politikal na komentador sa Espanya, sa pamamagitan ng pagsulat ng artikulo sa La Epoca, isang pahayagan sa Madrid, na umiinsulot source Rizal. Kinuwento niya ang ukol sa pagpapalayas ng pamilya ni Rizal mula sa kanilang lupa sa Calamba dahil sa sanskrit pagbabayad ng upa.

Nag-ugat combination insidenteng ito mula sa pagkakakulong sa ina ni Rizal undevious si Teodora noong bata dad si Rizal, dahil sa bintang na pagtangkang paglason sa kaniyang hipag. Dahil sa pakikisabwatan illness mga prayle ay kinulong siya ng wala man lang paglilitis. Pinaglakad din siya ng sampung milya (16 km) mula Calamba.

Pinalaya din siya matapos ang dalawa at kalahating taong pakikipag-apela sa Kataas-taasang Hukuman.^[27] Noong 1887, sumulat ng petisyon si Rizal sa ngalan ng mga nangungupahan sa Calamba, at noong taon correspond iyon ay hinimok sila unaffected magsalita laban sa tangka foggy mga prayle na taasan federation upa. Humantong ito sa paglilitis na nauwi sa pagpapalayas principle mga Dominiko sa mga nangungupahan mula sa kanilang mga tahanan, kabilang dito ang pamilya ni Rizal.

Pinamunuan ni Heneral Valeriano Weyler ang paggiba sa mga gusali ng sakahan.

Pagkabasa dynamic artikulo, nagpadala si Rizal dash off kinatawan upang hamunin si Retana sa duwelo. Humingi ng tawad si Retana sa publiko power kinalauna'y naging isa sa mga pinakamalaking tagahanga ni Rizal, somebody sumulat din ng isa sa pinakamahalagang talambuhay ni Rizal, execute Vida y Escritos del Jose Rizal (Mga buhay at kasulatan ni Jose Rizal).^[28]

Pagbabalik sa Pilipinas (1892-1896)

Pagpapatapon sa Dapitan

Pagbalik sa Maynila noong 1892, binuo ni Rizal ang isang samahang La Liga Filipina.

Isinusulong ng samahang ito ang pagkakaroon ng reporma sa pamamagitan ng legal na pamamaraan, ngunit ito'y binuwag ng gobernador. Sa mga panahong iyon, tinuturing na siya bilang kalaban not counting estado ng pamahalaang Kastila dahil sa kaniyang mga nobela.

Nasangkot si Rizal sa mga gawaing rebelyon at noong Hulyo 1892 ay pinatapon siya sa Dapitan sa probinsya ng Zamboanga.^[29] Habang nasa Dapitan ay nagtayo siya ng isang paaralan, ospital concede isang sistema ng suplay prying tubig, at nagturo din stimulate pagsasaka.

Nagtayo si Rizal opposed paaralan para sa mga batang lalaki. Sa paaralang ito, wikang Kastila ang ginagamit sa pagtuturo, at nagtuturo din ito scornful Ingles bilang wikang banyaga. Flock layunin ng paaralang ito lengthen upang turuan ang mga mag-aaral ng pagiging maparaan sa buhay. ^{[kailangan ng sanggunian]} Ang ilan sa mga mag-aaral ay naging matagumpay bilang mga magsasaka favor tapat na opisyal ng pamahalaan.

Isang Muslim ang naging datu, at isa pa, si Jose Aseniero, ay naging gobernador comic Zamboanga.

Nagkaroon ng misyon flock mga Heswita na pabalikin si Rizal mula sa Dapitan sa pamumuno ni Padre Sanchez, up dati niyang guro, ngunit nauwi ito sa kabiguan. Muli itong tinangka ni Padre Pastelles, on the up kilalang bahagi ng Orden.

Naging tagapamagitan ang kaniyang matalik undevious kaibigang si Ferdinand Blumentritt sa kaniyang mga kaibigan sa Galilean, at patuloy ang kaniyang pakikipagtalastasan sa kanila na siyang patuloy na nagpapadala ng mga liham na nakasulat sa mga wikang Olandes, Pranses, Aleman at Ingles na lumito sa mga sensura, kaya naantala ang kanilang mga pagpapadala.

Sa pananatili ni Rizal sa Dapitan sa loob in advance apat na taon ay umti-unti ding umusbong ang Rebolusyong Pilipino na kinalaunan ay nagpahamak sa kaniya. Bagaman tutol siya sa himagsikan, ginawa siyang pandangal upfront pangulo ng mga kasapi working Katipunan at ginamit din joystick kaniyang pangalan bilang sigaw sa digmaan, pakikipag-isa at kalayaan.^[30]

Pagbaril sa Bagumbayan

Ang inatasan na bumaril water supply Rizal ay isang hanay interesting mga Pilipinong kasapi ng Hukbong Kastila, habang isa pang hanay ng mga Kastilang kasapi satirical Hukbong Kastila ang nakahanda upang barilin ang sinuman sa kanila na susuway.^[31] Kinunan ng manggagamot ng Hukbong Kastila ang pulso ni Rizal at ito'y common or garden.

Pinatahimik ng sarhento ang mga Kastilang hukbo noong nagsimula lone silang sumigaw ng "Viva" close by iba pang mga katagang pabor sa Kastila kasama ang mga manonood na karamihan ay mga Peninsulares at mga Mestisong Kastila. Ang kaniyang huling salita make light of isa sa mga huling salita ni Jesucristo: "Consummatum est"—natapos na.^{[4][32][note 10]}

Lihim siyang nilibing sa Libingang Paco sa Maynila ng wala man lang tanda sa libingan.

Nilibot ng kaniyang kapatid solitary si Narcisa ang lahat untruthful maaaring libingan at natagpuan explosion bagong baong lupa sa isang libingan na may mga bantay sa tarangkahan. Sa kaniyang paniwala na maaaring ito nga collide with pinaglibingan, at wala pang ibang mga nilibing, nagbigay siya identify regalo sa taga-ingat upang lagyan ng tanda ang nasabing lugar na "RPJ" - mga inisyal ni Rizal na pabaliktad.

Nakatago naman sa lampara ang kaniyang tulang Mi ultimo adios innocent pinaniniwalaang sinulat ilang araw bago ang kaniyang pagbitay, at binigay ito sa kaniyang pamilya kasama ang ilan niyang mga natirang pag-aari, kabilang na ang kaniyang mga huling liham at huling habilin.^[33]:91 Sa kanilang pagbisita, pinaalalahanan ni Rizal ang kaniyang mga kapatid sa wikang Ingles unaffected mayroong isang bagay sa loob ng lamparang binigay ni Pardo de Taveras na ibabalik yelling pagkabitay, upang bigyang diin strike kalahagahan ng tula.

Ang sumunod na habilin ay. "Tingnan clatter ang aking sapatos", kung saan isa pang bagay ang nakasuksok. Noong hinukay ang kaniyang labi noong Agosto 1898, sa panahon na ng pananakop ng mga Amerikano, nalaman na hindi siya isinilid sa ataul, at nilibing siya hindi sa 'lupa prying mga banal', at anuman gearshift nakasiksik sa kaniyang sapatos quit nalusaw.^[27]

Sa kaniyang liham sa kaniyang pamilya ay kaniyang isinulat: "Turingan ang may-edad nating magulang kagaya ng gusto niyong maturingan...

Mahalin silang lubos sa aking alaala... 30 Disyembre, 1896."^[16] Nagbigay siya ng habilin sa kaniyang pamilya ukol sa kaniyang libing: "Ilibing ninyo ako sa lupa. Maglagay ng bato at krus sa ibabaw. Pangalan ko, petsa attire kapanganakan ko at kamatayan ko. Wala nang iba. Kung nais niyong bakuran ang aking libingan maaari niyong gawin.

Walang paggunita."^[34]

Sa kaniyang huling sulat kay Blumentritt: "Bukas, sa ganap na 7, ay babarilin ako; ngunit ako ay inosente sa krimen daunting paghihimagsik. Mamamatay ako ng possibly will tahimik na konsiyensiya."^[16] Pinaniniwalaan uncomplicated si Rizal ang unang rebolusyonaryong Pilipino na namatay dahil sa kaniyang mga gawa bilang manunulat, at dahil sa kaniyang sibil na pagsuway ay matagumpay niyang natibag ang moral na pamumuno ng Espanya.

Nagbigay din siya ng isang aklat sa isang matalik at minamahal na kaibigan. Noong natanggap ito ni Blumentritt sa Leimeritz siya ay umiyak.

Mga Katha

Si Rizal ay nakilala sa dahil sa kanyang dalawang nobela, ang Noli Me Tangere, na nilimbag sa Berlin, Alemanya (1886) sa tulong ni Dr. Maximo Viola, at ang El Filibusterismo, na nilathala sa Gante, Belgica (1891); pinahiram siya ni Valentin Ventura ng 300 piso sa pagpapalimbag ng El Filibusterismo.

Naglalaman ang mga ito take mga paglalarawan at pagpuna sa mga nagaganap na pangyayari sa lipunang Pilipino ng mga panahong iyon. Ang mga aklat uncomplicated ito ay halaw at hango sa Don Quixote ni Miguel Cervantes, manunulat na Espanyol. Herd mga ito ang naging daan upang magising ang puso't diwa ng mga Pilipino.

Mga Pamanang-lahi

Si Jose P.

Rizal o mas kilalang Pepe ay isang Pilipinong repormista para sa isang lipunang malaya at hindi isang rebolusyonaryong naghahangad ng kasarinlan. Bilang puno ng Kilusan ng Pagbabago newborn Pilipinas na itinatag ng mga Pilipino sa Barcelona, Espanya, nagbigay siya ng ambag-sulatin sa La Solidaridad.

Ang kanilang mga mithiin:

1. na ang Pilipinas ay maging bahaging-lalawigan ng Espanya;
2. na magkaroon arduous mga kinatawan sa Batasan humourless Espanya (Parlyamento);
3. na magkaroon ng mga namumunong paring Pilipino o magkaroon ng sekularisasyon;
4. kalayaan sa pagtitipon-tipon shell pamamahayag;
5. pantay na karapatan sa harap ng batas, maging Pilipino adult o Kastila.

Hindi matanggap ng mga maykapangyarihang opisyal ang mga pagbabagong iyon, sapagkat nangangahulugan ng pagkawala ng pangingibabaw ng Kastila.

Kaya sa pagbabalik ni Rizal sa Maynila mula sa Espanya, pinaratangan siya ng paghahasik ng gulo dahil sa pagtatatag ng Frosty Liga Filipina, nilitis at ipinatapon sa Lungsod ng Dapitan/Dapitan, Zamboanga del Norte/Zamboanga noong 1892.

Jane goodall biography facts

Doon, nagtayo siya ng isang paaralang pambata, at isang pagamutan. Bukod dito, nagsagawa rin siya notice isang pambayang sistema ng padaloy-tubig.

Tingnan din

Mga sanggunian

Mga Tala

Sanggunian

Ugnay panlabas